نرخ مالیات بر ارزش افزوده
در بسیاری کشورها چند نوع و درصد مختلف برای این مالیات وجود دارد. مثلا آلمان: مالیات استاندارد ۱۹٪ و برای موادغذایی، مطبوعات و کتاب ۷٪ و اجرت پزشک صفر٪ ولی دارو ۱۹٪ است. کمترین سطح مالیات بر ارزش افزوده را در اروپا سوئیس با ۸٪ و بالاترین را ایسلند با ۲۵،۱٪ داراست. در کشورهای دیگر جهان نیز بین ۴ تا ۲۵٪ رایج است (ژاپن ۵٪، ترکیه ۱٪، ۸٪و ۱۸٪، سوئیس صفر تا ۸٪، ایالات متحد آمریکا از این نوع مالیات استفاده نمیکند
روش محاسبه نرخهای متفاوت مالیات بر ارزش افزوده در برخی کشورها بسیار پیچیده است و در نهایت اشکال و اشتباههایی را در حسابداری شرکتها ببار میاورد. این امر میتواند پس از چندین سال کار و کسب برای مالیات پردازان مشکلات تسویه حساب مالیاتی کلانی بوجود بیاورد.
حجم مالیات بر ارزش افزوده در چند کشور اروپایی
دولت انگلستان در سال ۲۰۱۰ میلادی ۱۱۰ میلیارد یورو مالیات بر ارزش افزوده کسب کرده، دولت اتریش ۲۳ میلیارد یورو و دولت آلمان ۱۸۰ میلیارد یورو. این رقم برابر ۴۸،۳٪ کل مالیاتها در آلمان است .
کشورهایی که از این روش مالیاتگیری استفاده نمیکنند
مبدأ اصلی روش مالیاتگیری به صورت مالیات بر ارزش افزوده، کشورهای توسعهیافته اروپا میباشد، اما برخی کشورها با نگرشی متفاوت به اقتصاد، از این روش از مالیاتگیری بهره نمیبرند. از جمله کشورهایی که در آنها مالیاتگیری از نوعِ مالیات بر ارزش افزوده استفاده نمیشود میتوان کشورهایی همچون ایالات متحده آمریکا و عربستان سعودی را نام برد .
پیشینه و حال در ایران
به منظور اجرای این مالیات در ایران، لایحه آن برای اولین بار در دی ماه ۱۳۶۶تقدیم مجلس شورای اسلامی گردید. لایحه مزبور در کمیسیون اقتصادی مجلس مورد بررسی قرار گرفت و پس از اعمال نظرات موافق و مخالف به صحن علنی مجلس ارائه گردید که پس از تصویب ۶ ماده از آن بنا به تقاضای دولت و به دلیل اجرای سیاست تثبیت قیمتهاً به دولت مسترد گردید.
درسال ۱۳۷۰ بخش امور مالی صندوق بینالمللی پول، در راستای اصلاح نظام مالیاتی جمهوری اسلامی ایران، اجرای سیاست مالیات بر ارزش افزوده را بعنوان یکی از عوامل اصلی افزایش کارایی و اصلاح نظام مالیاتی پیشنهاد نمود. با توجه به نظرات “کارشناسان صندوق بینالمللی پول”، مطالعات و بررسیهای متعددی در این زمینه در وزارت امور اقتصادی و دارایی صورت پذیرفت و اجرای مالیات بر ارزش افزوده در سمینارها و کمیتههای مختلف علمی با حضور کارشناسان داخلی و خارجی مورد تاکید قرار گرفت، وزارت امور اقتصادی و دارایی در راستای طرح ساماندهی اقتصادی کشور، انجام اصلاحات اساسی در سیستم مالیاتی از جمله حذف انواع معافیتها، حذف انواع عوارض وگسترش پایه مالیاتی را با تاکید خاص بر کارایی نظام مالیاتی، شروع نمود و مطالعات جدید امکانسنجی در این زمینه به عمل آورد. با توجه به اهمیت بسط پایه مالیاتی بعنوان یکی از اصول اساسی سیاستهای مالی طرح ساماندهی اقتصاد کشور، معاونت درآمدهای مالیاتی وزارت امور اقتصادی و دارایی مطالعات علمی متعددی را با در نظر گرفتن خصوصیات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشور در زمینه اجرای
مالیات بر ارزش افزوده، از دی ماه ۱۳۷۶ آغاز کرد. لایحه مالیات بر ارزش افزوده، اکنون با در نظر گرفتن اثرات اقتصادی ناشی از اجرای این مالیات با اصلاحات و بازنگریهای متعدد، به مجلس شورای اسلامی ارائه شدهاست.
قانون مالیات بر ارزش افزوده با اختیارات ناشی از ماده ۸۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در ۵۳ ماده و ۴۷ تبصره در تاریخ ۱۳۸۷/۲/۱۷ در کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی تصویب شدهاست تا در مدت آزمایشی ۵ سال از تاریخ اول مهرماه ۱۳۸۷ به اجرا گذاشته شود. از ابتدای سال ۱۳۹۳ میزان این نوع از مالیات در ایران مجدداً افزایش خواهدیافت و از ۶درصد به ۸درصد تغییر خواهد کرد این قانون جایگزین قانون تجمیع عوارض شدهاست
مصرف مالیات بر ارزش افزوده
دولتها مصارف ویژهای را برای این مالیات درنظر میگیرند. این مالیات از مهم ترین درآمدهای خزانه استانداریها، شهرداریها و دولتهای مرکزی محسوب میشود. این مالیات به حساب خزانه دولت مرکزی وارد و از آنجا طبق قانون بین استانها و شهرها پخش میشود.
مالیاتها اصولا و این نوع مالیاتهای «همه گیر» خصوصا، برای دولتها افزار کنترل و هدایت اقتصاد و جامعه محسوب میشوند. به عنوان مثال: آلمانیها برای “زنده” نگاه داشتن شهر تجزیه شده برلین در دوران جنگ سرد قانونی به اجرا گذاشتند که اجازه میداد تا کسبه برلین غربی در تجارت با آلمان غربی «مالیات بر ارزش افزوده» را حذف کنند. با این ترفند مالیاتی هدفمند، صدها شرکت و کارخانه در برلین غربی شعبه دایر کرده بودند.
نمونه ساده محاسبه
تسویه حساب بازرگان با مالیات ۱۰ درصدی: خرید جنس با بهای ۱۰۰ ریال + ۱۰ ریال مالیات و افزودن ارزش جنس… و در انتها ۳۰۰ ریال فروش با ۲۷/۲۷ ریال مالیات نهفته در بهای فروش. مابه تفاوت قابل پرداخت به خزانه دولت = ۱۷/۲۷ ریال.
۱۰۰ریال + ۱۰٪ = ۱۱۰ ریال ← افزودن ارزش (دلالی، فروش یا تولید فرق نمیکند) ← فروش به قیمت ۲۷۲/۷۳ ریال + ۱۰٪ مالیات (= ۲۷/۲۷) = ۳۰۰ ریال
نحوه حسابداری مالیات بر ارزش افزوده
چگونگی ثبت حسابداری مالیات بر ارزش افزوده
نحوه ثبت حسابداری ۳% مالیات برارزش افزوده دردفاتر چگونه است؟
همچنین “عنوان حسابی” که در این رابطه در سایرحسابها و اسناد پرداختنی بایستی ایجاد شود چیست؟
۱ – خرید مواد به مبلغ ۱٫۰۰۰٫۰۰۰ ریال :
خرید ۱٫۰۰۰٫۰۰۰
مالیات بر ارزش افزوده خرید ۱۵٫۰۰۰
عوارض خرید ۱۵٫۰۰۰
بستانکاران ۱٫۰۳۰٫۰۰۰
۲ – فروش محصول تولیدی به مبلغ ۱٫۵۰۰٫۰۰۰ ریال :
بدهکاران ۱٫۵۴۵٫۰۰۰
مالیات بر ارزش افزوده فروش ۲۲٫۵۰۰
عوارض فروش ۲۲٫۵۰۰
فروش ۱٫۵۰۰٫۰۰۰
فرض بفرمائید دوره مالیاتی سه ماهه اول شرکت فرضی به این دو عملیات خلاصه می شود :
تهاتر مالیات بر ارزش افزوده فروش و مالیات بر ارزش افزوده خرید = ۱۵٫۰۰۰ – ۲۲٫۵۰۰ = ۷٫۵۰۰ ریال
تهاتر عوارض فروش و عوارض خرید = ۱۵٫۰۰۰ – ۲۲٫۵۰۰ = ۷٫۵۰۰ ریال
———————
جمع بدهی قابل پرداخت دوره ۱۵٫۰۰۰ ریال
* اگر در دوره مذکور خرید داشته باشید ولی فروش خیر ، کل مبالغ پرداختی بابت مالیات و عوارض خرید به عنوان مطالبات از سازمان امور مالیاتی قابل استرداد می باشد .
* اگر در دوره مذکور خرید نداشته باشید و فقط فروش صورت گرفته باشد کل مبالغ دریافتی بابت مالیات و عوارض فروش به عنوان بدهی به سازمان امور مالیاتی لازم به پرداخت می باشد .
در این سیستم باید ۴ سرفصل مجزاء تعریف کنیم :
۱ – حساب مالیات بر ارزش افزوده خرید
۲ – حساب مالیات بر ارزش افزوده فروش
۳ – حساب عوارض خرید
۴ – حساب عوارض فروش
کلیه عوارض و مالیات بر ارزش افزوده های پرداختی طبق صورتحسابهای خرید باید در حسابهای ۱ و ۳ بدهکار شود .
کلیه عوارض و مالیات بر ارزش افزوده های دریافتی طبق صورتحسابهای فروش باید در حسابهای ۲ و ۴ بستانکار شود .
اگر تفاوت و تهاتر پایان دوره این ۴ حساب متضمن اضافه پرداختی باشد باید تقاضای استرداد وجوه را از دارائی نمود .
اگر تفاوت و تهاتر پایان دوره این ۴ حساب متضمن کسر پرداختی باشد باید وجوه مربوط به ان را به دارائی پرداخت نمائیم .
کلیه وجوهات مربوط به مالیات VAT در خصوص مرجوعی های فروش به حساب مالیات بر ارزش افزوده فروش و در خصوص مرجوعی های خرید به حساب مالیات بر ارزش افزوده خرید منظور می شوند .
البته در خصوص عوارض مربوطه هم به همین شکل اخیر عمل می شود .
– این حسابها در چه حساب کل یا معین ایجاد بشه؟(یعنی پیش پرداخت؟ سپرده؟ یا ….؟) ممنون می شم برای هر ۴ حساب پیش گفته ( حساب مالیات بر ارزش افزوده خرید، حساب مالیات بر ارزش افزوده فروش– حساب عوارض خرید و حساب عوارض فروش)
۱-حسابهاواسنادپرداختنی
سایرحسابهاواسنادپرداختنی
سازمان امورمالیاتی
عوارض ومالیات ارزش افزوده فروش
۲-حسابهاواسناددریافتنی
سایرحسابهاواسناددریافتنی
سازمان امورمالیاتی
عوارض ومالیات ارزش افزوده خرید
۲- اگر خرید داشته باشیم و کالای خریداری شده در یکی از پروژه های شرکت مورد استفاده قرار بگیره ، جریان ثبت اون در پروژه به چه شکل خواهد شد.
برای پرداخت مالیات چه مساله ای پیش می آید ؟(به چه مقدار ؟)
بهای تمام شده خریدشما(بدون احتساب مالیات برارزش افزوده)به حساب پروژه ثبت وپس ازآماده واگذارشدن پروژه وبه نسبت صورتحساب صادره توسط شمامشمول ۳%مالیات ارزش افزوده وعوارض فروش وازطرف حساب شماوصول خواهدشدکه پس ازتهاترباحساب ارزش افزوده وعوارض خریدنسبت به مابه التفاوت اقدام خواهدشد .
نظرات شما عزیزان: